سازمان جهانی بهداشت: تجویز آنتی‌بیوتیک باید اصلاح شود
سازمان جهانی بهداشت (WHO) در گزارش جدید خود اعلام کرد که کشورها باید روش‌های درمانی و تجویزی آنتی‌بیوتیک‌ها را اصلاح کنند. این گزارش که اوایل ماه منتشر شد، یک نقشه‌راه تازه برای کنترل روند رو‌به‌رشد مقاومت دارویی ارائه می‌دهد. WHO تأکید می‌کند که پزشکان، داروسازان و شرکت‌های دارویی نقش مهمی در کاهش مصرف نادرست داروها دارند و می‌توانند با اجرای اصول جدید، از تشدید بحران جلوگیری کنند.
به‌روزرسانی جدید WHO درباره مدیریت مقاومت دارویی؛ کشورها باید استراتژی‌های درمانی آنتی‌بیوتیک را اصلاح کنند
روند نگران‌کننده مقاومت دارویی
WHO در این گزارش توضیح می‌دهد که مقاومت دارویی در دهه اخیر با سرعت زیادی افزایش یافته است. بسیاری از بیماران بدون نسخه آنتی‌بیوتیک مصرف می‌کنند و برخی پزشکان برای اطمینان بیشتر، آنتی‌بیوتیک‌های غیرضروری تجویز می‌کنند. همین روند باعwhث می‌شود باکتری‌ها خود را تقویت کنند و به‌مرور در برابر درمان‌های رایج پاسخ ندهند.
پیش‌بینی‌ها نشان می‌دهد که اگر کشورها اقدامی جدی انجام ندهند، مقاومت دارویی تا سال ۲۰۵۰ سالانه میلیون‌ها قربانی خواهد گرفت.
نکات اصلی دستورالعمل جدید WHO
۱. تجویز آگاهانه آنتی‌بیوتیک‌ها
سازمان جهانی بهداشت توصیه می‌کند پزشکان قبل از تجویز، از آزمایش‌های تشخیصی سریع برای شناسایی نوع باکتری استفاده کنند. این روش باعث می‌شود بیمار فقط داروی موردنیاز را دریافت کند و دوره درمان کوتاه‌تر شود. پزشکان باید به جای تجویز پیشگیرانه، براساس شواهد آزمایشگاهی تصمیم بگیرند.
۲. تقویت پایش نسخه‌ها در مراکز درمانی
WHO از بیمارستان‌ها می‌خواهد کمیته‌های مدیریت مصرف آنتی‌بیوتیک را فعال‌تر کنند. این کمیته‌ها می‌توانند نسخه‌ها را ارزیابی کنند، خطاهای تجویزی را کاهش دهند و به کادر درمان آموزش بدهند. این روند به کاهش مصرف بی‌رویه کمک می‌کند و کیفیت درمان را بالا می‌برد.
۳. نقش پررنگ داروسازان
دستورالعمل جدید، مسئولیت داروسازان را بیشتر کرده است. داروساز باید هنگام ارائه دارو، شرایط بیمار را بررسی کند، هشدارهای لازم را توضیح دهد و در صورت مشاهده تجویز نامناسب، موضوع را با پزشک مطرح کند. این همکاری مشترک، جلوی بسیاری از خطاهای درمانی را می‌گیرد.
۴. اصلاح پروتکل درمان عفونت‌های تنفسی
WHO اعلام می‌کند که بسیاری از عفونت‌های تنفسی، منشأ ویروسی دارند و آنتی‌بیوتیک روی آن‌ها اثری ندارد. پزشکان باید ابتدا علائم را ارزیابی کنند و در صورت نیاز درمان حمایتی تجویز کنند. استفاده غیرضروری از آنتی‌بیوتیک نه‌تنها کمکی نمی‌کند، بلکه باکتری‌ها را مقاوم‌تر می‌کند.
پیامدهای این دستورالعمل برای شرکت‌های دارویی
در این گزارش، WHO از شرکت‌های دارویی می‌خواهد تمرکز خود را بر تولید آنتی‌بیوتیک‌های نوآورانه، فرمولاسیون‌های کم‌عارضه‌تر و داروهای هدفمند افزایش دهند. شرکت‌ها باید زنجیره تأمین خود را شفاف‌تر کنند و برای کنترل کیفیت مواد اولیه، استانداردهای بالاتری در نظر بگیرند. این تغییرات می‌تواند بازار دارویی آینده را متحول کند.
اهمیت آموزش عمومی
سازمان جهانی بهداشت تأکید می‌کند که آگاهی مردم نقش تعیین‌کننده‌ای در کاهش مقاومت دارویی دارد. بیماران باید دوره درمان خود را کامل کنند، از مصرف خودسرانه دارو پرهیز کنند و به‌محض مشاهده علائم خطرناک، به پزشک مراجعه کنند. آموزش درست می‌تواند روند شیوع مقاومت را به‌طور چشمگیری کاهش دهد.
جمع‌بندی
گزارش تازه WHO مسیر جدیدی برای مدیریت چالش بزرگ مقاومت دارویی ترسیم می‌کند. کشورها با اجرای این دستورالعمل می‌توانند مصرف بی‌رویه آنتی‌بیوتیک‌ها را کاهش دهند و فرصت درمان‌های مؤثر را برای نسل آینده حفظ کنند. این تغییرات نیازمند همکاری پزشکان، داروسازان، شرکت‌های دارویی و مردم است و اجرای سریع آن‌ها می‌تواند بحران جهانی AMR را کنترل کند.