سفالوسپورین چیست؟
سفالوسپورین ها یک نوع از آنتی‌بیوتیک‌ها هستند. سفالوسپورین‌ها یک دسته از آنتی‌بیوتیک‌ها به نام بتا-لاکتام هستند که عملکردشان مانند پنی‌سیلین است به این صورت که باکتریها را میکشد و از اتصال متقاطع پپتیدوگلیکان جلوگیری میکند، ولی از نظر ساختمانی با پنی‌سیلین‌ها متفاوت هستند.
سفالوسپورین‌ها یک حلقهٔ شش عضوی دارند که در کنار حلقهٔ بتا-لاکتام بوده که بر روی دو جایگاه آن در هستهٔ ۷- سفالوسپورانیک اسید، بنیان‌هایی قرار گرفته‌اند، این در حالی هست که پنی‌سیلین‌ها یک حلقهٔ ۵ عضوی دارند که فقط بر روی یک جایگاه آن، بنیان‌هایی قرار گرفته‌است.
دسته‌بندی سفالوسپورین‌ها
عوارض جانبی
در کل سفالوسپورین‌ها توسط بدن بسیار خوب تحمل میشوند. بیش‌ترین و شایع‌ترین تأثیر مضر آن‌ها واکنش‌های افزایش حساسیت مثل راش‌های پوستی، تب و آنمی همولیتیک میباشد.
واکنش متقاطع بین پنی‌سیلین و سفالوسپورین به اندازه ۵ الی ۱۰ درصد است. اگر چه تعدادی از بیماران با سابقه آلرژی به پنی سیلین امکان دارد سفالوسپورین را تحمل کنند، اما بیماران با سابقهٔ شوک آنافیلاکسی به پنی‌سیلین نباید سفالوسپورین را نیز استفاده کنند.
سفتریاکسون در صفرا ته‌نشین میشود و باعث ایجاد سنگ‌های کاذب صفرا در اثر رسوب دارو می‌گردد. این اتفاق (رسوب در صفرا) زمانی رخ می‌دهد که دارو با میزان (دوز) بالا مصرف گردد.
سف تریاکسون و سفوتاکسیم دو داروی نسل سوم سفالوسپورین‌ها برای درمان تجربی مننژیت باکتریایی مورد استفاده قرار می‌گیرند، زیرا موثرترین عامل بر ضد استرپتوکوک پنومونیه است. سفوتتان دارای گروه فنیل تیوتترازول است که مانع سنتز ویتامین K در خون میشود و در نتیجه پروترومبین خون کاهش یافته و ایجاد خون‌ریزی میکند. علاوه بر این زمانی که با داروهای دارای الکل مصرف شوند واکنش‌های شبیه دی سولفیرام ایجاد می‌کنند.
علائمی که در هنگام مصرف سفالوسپورین ها باید مراقب آن ها باشید، عبارتند از:
• اسهال آبکی،
• درد شکم،
• تب،
• حالت تهوع،
• کاهش اشتها،
نسل های مختلف کدامند؟
سفالوسپورین ها بر اساس نوع باکتری هایی که در برابر آن ها موثرتر هستند، به چندین گروه مختلف دسته بندی میشوند. به هر یک از این گروه ها، نسل گفته میشود. به صورت کلی پنج نسل سفالوسپورین داریم.
سفالوسپورین های نسل اول این بیماری ها را درمان میکند: عفونت های پوستی و بافت نرم ، عفونت های مجاری ادراری (UTIs)، گلودرد استرپتوکوکی، عفونت گوش، پنومونی که شامل دارو های زیر است:
- سفالکسین (کفلکس)
- سفادروکسیل (دوریسف)
- سفرادین (Velosef)
سفالوسپورین های نسل دوم این بیماری ها را درمان میکند: عفونت گوش، عفونت های سینوس، عفونت های ادراری، سوزاک، مننژیت، سپسیس (عفونت منتشر در خون) که شامل داروهای زیر است:
- سفاکلر (سکلور)
- سفوروکسیم (سفتین)
- سفپروزیل (سفزیل)
سفالوسپورین های نسل سوم این بیماری ها را درمان میکند: عفونت های پوستی و بافت نرم، پنومونی، عفونت های ادراری، سوزاک، منیژیت، بیماری لایم، سپسیس که شامل داروهای زیر است:
- سفیکسیم (سوپراکس)
- سفتی بوتن (سداکس)
- سفپودوکسیم (وانتین)
سفالوسپورین های نسل چهارم این بیماری ها را درمان میکند: عفونت های پوستی و بافت نرم، پنومونی، عفونت های ادراری، عفونت های شکمی، مننژیت، سپسیس. سفپیم (مکسپیم)، تنها سفالوسپورین نسل چهارم است که در آمریکا فروخته میشود.
سفالوسپورین های نسل پنجم: به عنوان سفالوسپورین های نسل پیشرفته نیز معروف هستند. از این نوع سفالوسپورین میتوان در درمان باکتریها، از جمله استافیلوکوکوس اورئوس مقاوم (MRSA) و گونه های استرپتوکوکوس که به آنتی‌بیوتیک‌های پنی‌سیلین مقاوم هستند، استفاده کرد.