علائم بالینی ویروس‌های جهش یافته تفاوتی با ویروس قبلی ندارد

استاد اپیدمیولوژی دانشگاه علوم پزشکی تهران با بیان این‌که علائم بالینی واریانت جهش یافته با ویروس قبلی تفاوت ندارد، گفت: “زمانی که بیماری فروکش می‌کند سیاست‌های درستی برای پیشگیری از افزایش موارد بیماری اتخاذ نمی‌کنیم .”

دکتر مسعود یونسیان گفت: “اگر افراد سالمند بالای 65 سال را علیه کرونا واکسینه کنیم بستری در بیمارستان و مرگ و میر تا حد زیادی کاهش می‌یابد، مشاهده مواردی از ویروس‌های جهش یافته در ایران از جمله ویروس هندی و آفریقای جنوبی که ممکن است فرار از واکسن نیز داشته باشند نگران‌کننده است؛ البته این نگرانی به دلیل افزایش احتمالی شدت بیماری نیست، بلکه بیشتر به دلیل سرایت‌پذیری بالاتر این ویروس‌ها است. هرچند بروز موج یا امواج دیگری از بیماری کووید-19 در کشور غیرقابل اجتناب است، ما اطلاعات کافی برای پیش بینی این نداریم ‌که چه زمانی موج جدیدی از بیماری کرونا رخ خواهد داد زیرا مراقبت ژنومیک یا سیستمی نیاز داریم که حجم قابل ملاحظه‌ای از افراد آلوده به ویروس کرونا را از لحاظ ابتلا به انواع جهش‌یافته ویروس کرونا بررسی کنیم. “

وی افزود: “علائم بالینی واریانت هندی و آفریقایی تفاوتی با ویروس قبلی با منشأ ووهان ندارد و به جز آزمایش و توالی‌یابی ژنی، راهی برای تشخیص جهش یافته بودن ویروس کرونا نداریم، البته نیازی نیز به این‌ کار نیست زیرا مراقبت از این افراد، از لحاظ بالینی و قرنطینه و جداسازی، مانند ویروس کرونای قبلی است و راهکار مقابله با شیوع آن نیز، بیماریابی فعال و ردیابی افراد در تماس با بیماران و جداسازی آنها و سایر اقداماتی است که از ابتدا اعلام شده است.”

یونسیان با بیان این‌که برخی از واریانت‌های جهش یافته مانند واریانت کشور انگلیس یا هند، ممکن است کشندگی بیشتری داشته باشند، خاطرنشان کرد: “البته اطلاعات متقنی برای این نداریم که کدام ویروس جهش یافته، کشندگی بیشتری دارد یا اینکه چقدر این کشندگی بیشتر است، اما نگرانی اصلی ما درباره ویروس‌های جهش یافته، افزایش قدرت سرایت آن‌هاست زیرا اگر فردی به ویروس‌های جهش یافته مبتلا شود، می‌تواند تعداد بیشتری از افراد را آلوده کند و این امر سرعت انتشار ویروس در کشور را بالا می‌برد.”

آقای یونسیان در پاسخ به این سؤال که “آیا سیاستگذاری‌ها و تصمیمات اخذ شده از سوی ستاد ملی مقابله با کرونا برای جلوگیری از گسترش ویروس زودهنگام و مؤثر است؟” گفت: “زمانی که پیک کرونا فروکش کرده و تعداد مبتلایان کم شده است، بهترین زمان برای شناسایی کلیه موارد مبتلاست زیرا در این شرایط می‌توانیم موارد مبتلا و تماس‌های نزدیک با آن‌ها را پیگیری کنیم اما زمانی که به اوج منحنی کرونا می‌رسیم، این اقدامات اولاً قابلیت انجام ندارد زیرا باید تعداد بسیار زیادی از افراد را پیگیری و قرنطینه کنیم که امکان اجرای این کار وجود ندارد و ثانیاً این اقدامات باید قبل از اوج گیری بیماری انجام شوند نه در زمانی که بیماری و انتقال آن در اوج وضعیت خود قرار دارد. آن‌چه من مشاهده می‌کنم این است که زمانی که بیماری فروکش می‌کند، سیاست‌های درستی برای پیشگیری از افزایش موارد بیماری اتخاذ نمی‌کنیم و زمانی که بیماری به اوج خود می‌رسد تعطیلی‌ها و مداخلاتی را اعمال می‌کنیم که عمدتاً نیز اثربخش نیستند یا هزینه اثربخشی زیادی ندارند.”

وی ادامه داد: “اثربخش‌ترین روش پیشگیرانه این است که قبل از این‌که بیماری اوج بگیرد مداخلات و محدودیت‌ها را اجرا کنیم که این اتفاق نمی‌افتد از سوی دیگر، متأسفانه هماهنگی بین بخشی در سیاستگذاری‌ها وجود ندارد. برای مثال وسائل حمل و نقل عمومی در چنین شرایطی وضعیت مناسبی از لحاظ رعایت پروتکل‌های بهداشتی ندارند و دستگاه‌ها نیز نظارت خوبی بر ناوگان حمل ونقل عمومی ندارند.”

وی همچنین افزود: “به محض این‌که تعطیلات آغاز می‌شود اعلام می‌شود که مسافرت با وسیله نقلیه شخصی ممنوع است اما بسته کامل اقدامات پیشگیرانه اعمال نمی‌شود و جلوی سفرها با وسایل حمل و نقل عمومی گرفته نمی‌شود! این امر باعث سوق دادن مسافران به سمت وسیله نقلیه عمومی می‌شود؛ از سوی دیگر ظرفیت ناوگان حمل و نقل عمومی نیز افزایش نمی‌یابد و نظارتی نیز بر این مسئله وجود ندارد.”

دکتر تأکید کرد: “اگر قرار است مسافرت محدود شود، باید همه روش‌های تردد (به خصوص سفر با وسایل نقلیه عمومی) محدود شوند و اتفاقاً باید اول محدودیت سفر با وسایل نقلیه عمومی اعمال شود که خطر انتقال بیشتری دارند؛ بنابراین نه تنها وظایف محول شده به دستگاه‌ها به خوبی اجرا نمی‌شود بلکه منطق برخی مصوبات ستاد مقابله با کرونا نیز به روشنی مشخص نیست.”

دکتر یونسیان خاطرنشان کرد: “به محض افزایش شیوع کرونا، برخی محیط‌های با هوای آزاد مانند بوستان‌ها بسته می‌شوند در حالی که بسیاری از کافی شاپ‌ها و رستوران‌ها که فضای بسته‌ای دارند برخلاف مصوبات ستاد، مشغول فعالیت هستند و برخورد جدی نیز با آن‌ها انجام نمی‌شود و بستن بوستان ها منجر به سوق دادن افرادی که قصد تفریح در فضای باز را داشته‌اند به سوی کافی شاپ‌ها، رستوران‌ها، قلیان سراها و یا مهمانی‌های خانوادگی می‌شود.”