هوش مصنوعی، نیروی محرک دنیای جدید داروسازی
هوش مصنوعی با سرعتی چشمگیر چهرهی داروسازی را تغییر میدهد. شرکتهای دارویی حالا از الگوریتمهای هوشمند برای طراحی سریعتر دارو، کاهش هزینهها و افزایش دقت آزمایشها استفاده میکنند. این فناوری روند توسعهی دارو را از سالها به چند ماه کاهش داده و به بیماران کمک میکند درمانهای مؤثرتر و شخصیسازیشدهتری دریافت کنند.
جهش بزرگ در کشف داروهای نو
در گذشته، کشف داروی جدید بیش از ۱۰ سال طول میکشید و میلیاردها دلار هزینه داشت. امروز پژوهشگران با استفاده از مدلهای یادگیری عمیق، هزاران ترکیب شیمیایی را در مدت کوتاهی تحلیل میکنند.
شرکت بریتانیایی Exscientia با بهرهگیری از هوش مصنوعی توانست داروی DSP-1181 را برای درمان اختلال وسواس فکری-عملی تنها در ۱۲ ماه طراحی کند. این دستاورد مسیر توسعهی دارو را متحول کرد و نشان داد که فناوری میتواند محدودیتهای سنتی را از میان بردارد.
اتحاد علم و فناوری برای درمانهای دقیقتر
در سال ۲۰۲۵، همکاری میان غولهای فناوری و صنعت داروسازی بیش از هر زمان دیگری گسترش یافته است. مایکروسافت با پروژهی BioGPT و گوگل با مدل AlphaFold 3 ابزارهایی ارائه میکنند که پژوهشگران را در پیشبینی ساختار سهبعدی پروتئینها یاری میدهد.
دانشمندان با تکیه بر این ابزارها، اهداف درمانی جدید را شناسایی میکنند و مسیر درمان بیماریهای پیچیدهای مانند سرطان و آلزایمر را کوتاهتر میسازند.
آیندهای که الگوریتمها میسازند
هوش مصنوعی دیگر فقط دادهها را تحلیل نمیکند؛ بلکه داروها را طراحی میکند. مدلهای مولد (Generative AI) اکنون به پژوهشگران اجازه میدهند ترکیبات دارویی را در فضای دیجیتال خلق و اثر آنها را شبیهسازی کنند.
پیشبینیها نشان میدهد تا سال ۲۰۳۰ حدود ۳۰ درصد داروهای جدید با مشارکت مستقیم الگوریتمهای هوشمند توسعه مییابد. البته هنوز نیاز است صنعت داروسازی شفافیت داده و نظارت اخلاقی را تقویت کند تا این تحول با اطمینان پیش برود.
جمعبندی
هوش مصنوعی اکنون در قلب داروسازی میتپد. پژوهشگران با کمک آن میتوانند سریعتر دارو طراحی کنند، هزینهها را کاهش دهند و درمانهای هدفمندتری ارائه دهند. این فناوری آیندهای را میسازد که در آن انسان و ماشین دستبهدست هم میدهند تا مرزهای درمان را جابهجا کنند.




